Kardeş kıskançlığı

Kardeş kıskançlığının temelinde çocuğun anne baba sevgisine duyduğu ihtiyaç bulunmaktadır. Çocukta sevginin paylaşılacağı veya bölüşüleceği dair bir duygusu/korkusu oluşmaktadır. Boyutlar farklılık gösterebilir ancak bu korku her çocukta farklı ölçülerde görülebilir ve normaldir. Kardeşin dünyaya gelmesiyle birlikte (özellikle bebeklik döneminde) anne yeni doğan çocuğa diğer çocuğuna göre daha fazla ilgi göstermek durumda kalır. Yeni doğan bebeğin ihtiyaç ve gereksinimleriyle birlikte tamamen savunmasız oluşu diğer kardeş açısından kavranmaya bilir. Buda ‘’annem/babam kardeşimi benden daha çok seviyor’’ veya ‘’kardeşimle daha fazla ilgileniyor’’ düşüncesini arttırabilir. Ebeveynlerin bu tutumu çocuğu oldukça etkiler. Kardeşe karşı görülen kıskançlık, öfke vb. olumsuz tutum ve düşünceler kardeşe yönelik gözükse dahi aslında anne / babaya yöneltilmiş davranışlardır. Bu süre zarfında çocuk kendini güvensiz veya yalnız hissedebilir ve regresyon ( kardeşinin davranışlarını kopyalayıp sürdürebilir örn. ağlama, yatağında uyuma isteği, emme isteği vb. ) . ‘‘Kardeşin kadar seni de seveceğiz ‘’ cümleler yanlıştır ve çocuğun algısını yanıltarak yanlış anlaşılmalara sebebiyet verebilir. Çocuğa cümlelerle hayatında bir şey değişmeyeceğini söylemek yerine davranışlarıyla göstermeli ve konuşmadan da hissettirmelisiniz. ‘’ Sessiz ol kardeşin uyuyor; Onu kardeşine ver; O küçük; Sen ablasın/abisin ‘’ gibi cümleler kurarak yaşça büyük olan çocuğa gereğinden fazla sorumluluk yükleyerek olumsuz tutum ve davranışlara sebebiyet verebilirsiniz. Misafirlerin eve gelip yeni doğan veya küçük olan çocuğa daha fazla ilgi göstermesiyle birlikte çocuk yerini kaybettiğini düşünmeye başlar. Yaşça büyük olan çocuğunda ne olursa olsun çocuk olduğunu unutmamak gerekiyor. Dolayısıyla beklentileri bu doğrulta tekrar gözden geçirmekte fayda var.

Not: Kardeşler arası yaş farkının artmasıyla birlikte kıskançlığın boyutu da artmaktadır. Yaş aralığı fazla olmayan kardeşlerde kıskançlık sıklığı ve ölçüsü azalmaktadır.

Öneriler;

• KardeÅŸin doÄŸmasıyla birlikte daha önce yapılan aktiviteler ( parka gitme, hikaye okuma vb. ) faaliyetler birden sona ermemelidir.

• Yeni doÄŸan çocuÄŸa ‘’bebek ‘’ yerine ismiyle bahsetmeniz onu bir nesne olmaktan çıkartır ve canlı olduÄŸunu vurgular.

• ‘’Kavgayı kim baÅŸlattı’’ gibi cümleler kurarak kavganın kimin baÅŸlattığı yerine sebebini anlamaya çalışmak daha iyi bir çözüm olacaktır.

• ‘’Ne kadar iyi anlaşıyorsunuz’’ gibi cümleler çocukları yüreklendirerek motive eder.

• ‘’ O büyük, o küçük , sizi babanıza / annenize söyleyeceÄŸim ‘’ gibi cümleler kullanılmamalıdır.

• Ä°kinci çocuÄŸunuz dünyaya gelmeden ilk çocuÄŸunuzu bu duruma alıştırmalısınız.

• OlabildiÄŸince eÅŸit davranarak çocuklarınızın sizin için eÅŸit olduÄŸunu hissettirmelisiniz.

• Çocuklarınız tartıştığında veya kavga ettiÄŸinde büyük tepkilerden kaçınmalısınız. Aksi takdirde çocuÄŸunuz bunu öğrenecek ve sizi sinirlendirmek istediÄŸinde tekrarlayacaktır.

• Özellikle ikinci gebeliÄŸin baÅŸlamasıyla birlikte ilk çocuÄŸun odası ve yatağı ayrılmalıdır. Aksi takdirde yapılan tüm deÄŸiÅŸiklikleri kardeÅŸinin gelmesine baÄŸlayarak çok daha büyük tepkiler gösterecektir.

   

Uzm. Kln. Psk. Çağla Ulaş